NHỮNG ĐIỂM MỚI TRONG THÔNG TƯ 99/2025/TT-BTC CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP THAY THẾ THÔNG TƯ 200/2014/TT-BTC HIỆU LỰC 01/01/2026

31/10/2025 Số lần xem: 804 Ngày 27/10/2025 Bộ Tài Chính đã chính thức ban hành Thông tư 99/2025/TT-BTC hướng dẫn Chế độ kế toán doanh nghiệp. Thông tư mới có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2026 và áp dụng cho năm tài chính bắt đầu từ hoặc sau ngày 01/01/2026. Bài viết này sẽ cập nhật những điểm mới quan trọng giúp doanh nghiệp nắm bắt kịp thời và nhanh chóng nhất về Thông tư 99/2025/TT-BTC. 1. Thay đổi mẫu tại Phụ lục ban hành kèm theo 
- Phụ lục 1: DANH MỤC VÀ BIỂU MẪU CHỨNG TỪ KẾ TOÁN 
- Phụ lục 2: HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP 
- Phụ lục 3: SỔ KẾ TOÁN: gồm 42 mẫu sổ. Trước đây theo Thông tư 200 có 45 sổ. 
- Phụ lục 4: Biểu mẫu Báo cáo tài chính. 

2. Công tác quản trị và kiểm soát nội bộ trong kế toán doanh nghiệp 
Theo điều 3 Thông tư 99/2025/TT-BTC quy định:

• Việc tạo lập, thực hiện, quản lý và kiểm soát các giao dịch kinh tế phát sinh của doanh nghiệp phải tuân thủ quy định của pháp luật, cơ chế chính sách có liên quan.
• Doanh nghiệp có trách nhiệm tự xây dựng quy chế quản trị nội bộ (hoặc các tài liệu tương đương) và tổ chức kiểm soát nội bộ nhằm phân định rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các bộ phận và cá nhân có liên quan đến việc tạo lập, thực hiện, quản lý và kiểm soát các giao dịch kinh tế phát sinh tại doanh nghiệp, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật doanh nghiệp và pháp luật có liên quan. 

3. Hệ thống Báo cáo tài chính của doanh nghiệp
Căn cứ Điều 17 Thông tư 99/2025/TT-BTC quy định về hệ thống Báo cáo tài chính của doanh nghiệp như sau:
(1) Hệ thống Báo cáo tài chính gồm:
- Báo cáo tình hình tài chính;
- Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh;
- Báo cáo lưu chuyển tiền tệ;
- Bản thuyết minh Báo cáo tài chính;
(2) Báo cáo tài chính năm:
- Báo cáo tài chính năm đối với doanh nghiệp đáp ứng giả định hoạt động liên tục, gồm:

• Báo cáo tình hình tài chính (Mẫu số B 01 - DN);
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B 02 - DN);
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B 03 - DN);
• Bản thuyết minh Báo cáo tài chính (Mẫu số B 09 - DN);

- Báo cáo tài chính năm đối với doanh nghiệp không đáp ứng giả định hoạt động liên tục, gồm:

• Báo cáo tình hình tài chính (Mẫu số B 01 - DNKLT);
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (Mẫu số B 02 - DNKLT);
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Mẫu số B 03 - DNKLT);
• Bản thuyết minh Báo cáo tài chính (Mẫu số B 09 - DNKLT);

(3) Báo cáo tài chính giữa niên độ gồm:
- Báo cáo tài chính giữa niên độ dạng đầy đủ, gồm:

• Báo cáo tình hình tài chính giữa niên độ (Mẫu số B 01a - DN);
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên (Mẫu số B 02a - DN);
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giữa niên độ (Mẫu số B 03a - DN);
• Bản thuyết minh Báo cáo tài chính chọn lọc (Mẫu số B 09a - DN);

- Báo cáo tài chính giữa niên độ dạng tóm lược, gồm:

• Báo cáo tình hình tài chính giữa niên độ (Mẫu số B 016 - DN);
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh giữa niên độ (Mẫu số B 026 - DN);
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giữa niên độ (Mẫu số B 036 - DN);
• Bản thuyết minh Báo cáo tài chính chọn lọc (Mẫu số B 09a - DN).

(4) Biểu mẫu Báo cáo tài chính năm, Báo cáo tài chính giữa niên độ (dạng đầy đủ và dạng tóm lược) được hướng dẫn tại Phụ lục IV ban hành kèm theo Thông tư 99. Những chỉ tiêu không có số liệu được miễn trình bày trên Báo cáo tài chính, doanh nghiệp chủ động đánh lại số thứ tự theo nguyên tắc liên tục trong mỗi phần nhưng không được đánh lại “Mã số” chỉ tiêu.

4. Hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp
Chế độ kế toán doanh nghiệp được quy định ở Điều 4,5 Thông tư 99 như sau:
(1) Đơn vị tiền tệ trong kế toán
- “Đơn vị tiền tệ trong kế toán" là Đồng Việt Nam (ký hiệu quốc gia là “đ"; ký hiệu quốc tế là "VND") được dùng để ghi sổ kế toán, lập và trình bày Báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Trường hợp doanh nghiệp chủ yếu thu, chi bằng ngoại tệ, đáp ứng được các yếu tố quy định tại khoản 2, 3, 4 Điều 31 Thông tư 99 thì được chọn một loại ngoại tệ làm đơn vị tiền tệ trong kế toán để ghi sổ kế toán và chịu trách nhiệm về lựa chọn đó trước pháp luật.
- Doanh nghiệp căn cứ vào các yếu tố sau đây để xác định đơn vị tiền tệ trong kế toán:

• Đơn vị tiền tệ mà ảnh hưởng chính đến giá bán hàng hoá, dịch vụ và thường là đơn vị tiền tệ dùng để niêm yết giá bán hàng hóa, dịch vụ và thanh toán;
• Đơn vị tiền tệ mà ảnh hưởng chính đến chi phí nhân công, chi phí nguyên vật liệu, chi phí sản xuất, kinh doanh khác và thường là đơn vị tiền tệ dùng để thanh toán cho các chi phí đó.

- Trường hợp căn cứ vào các yếu tố tại khoản 2 Điều 31 Thông tư 99/2025/TT-BTC mà doanh nghiệp chưa xác định được đơn vị tiền tệ trong kế toán thì các yếu tố sau đây cũng được xem xét để làm căn cứ xác định đơn vị tiền tệ trong kế toán của doanh nghiệp:

• Đơn vị tiền tệ sử dụng để huy động các nguồn lực tài chính (đơn vị tiền tệ sử dụng khi phát hành công cụ nợ, công cụ vốn,...);
• Đơn vị tiền tệ thường xuyên thu được từ các hoạt động kinh doanh và được sử dụng để tích trữ.

- Đơn vị tiền tệ trong kế toán phản ánh các giao dịch, sự kiện, điều kiện liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. Sau khi xác định được đơn vị tiền tệ trong kế toán thì doanh nghiệp không được thay đổi, trừ khi có sự thay đổi lớn về hoạt động quản lý và kinh doanh dẫn đến thay đổi trọng yếu trong các giao dịch, sự kiện và điều kiện đó.

(2) Thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán
- Nguyên tắc khi thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán

• Khi có sự thay đổi lớn về hoạt động quản lý và kinh doanh dẫn đến đơn vị tiền tệ trong kế toán mà doanh nghiệp sử dụng không còn thoả mãn các yếu tố nêu tại khoản 2, 3, 4 Điều 4 Thông tư này thì doanh nghiệp được thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán và việc thay đổi này chỉ được thực hiện tại thời điểm bắt đầu niên độ kế toán mới.

- Nguyên tắc lập Báo cáo tài chính khi thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán

• Tại kỳ kế toán đầu tiên kể từ khi thay đổi, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số dư các khoản mục trên sổ kế toán và Báo cáo tình hình tài chính sang đơn vị tiền tệ trong kế toán mới theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình (là trung bình cộng giữa tỷ giá mua chuyển khoản và tỷ giá bán chuyển khoản) của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch (là ngân hàng thương mại mà doanh nghiệp có tần suất hoặc giá trị giao dịch nhiều hơn so với bên khác) tại ngày thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán.
• Đối với thông tin so sánh (cột kỳ trước) trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ, doanh nghiệp áp dụng tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch của kỳ trước liền kề với kỳ thay đổi.
• Doanh nghiệp phải trình bày trên Bản thuyết minh Báo cáo tài chính lý do thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán và khi có những ảnh hưởng đối với Báo cáo tài chính do việc thay đổi đơn vị tiền tệ trong kế toán.

5. Công tác kế toán khi doanh nghiệp lựa chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán không phải là Đồng Việt Nam
Theo Điều 6 Thông tư 99/2025/TT-BTC hướng dẫn công tác kế toán doanh nghiệp như sau:

• Báo cáo tài chính mang tính pháp lý để doanh nghiệp công bố ra công chúng và nộp cho các cơ quan có thẩm quyền tại Việt Nam là Báo cáo tài chính được trình bày bằng Đồng Việt Nam. Do đó, doanh nghiệp phải chuyển đổi Báo cáo tài chính từ đơn vị tiền tệ trong kế toán sang Đồng Việt Nam theo hướng dẫn tại khoản 3 Điều 6 Thông tư 99/2025/TT-BTC, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
• Trường hợp pháp luật quy định Báo cáo tài chính của doanh nghiệp phải được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán độc lập thì Báo cáo tài chính được kiểm toán là Báo cáo tài chính được trình bày bằng Đồng Việt Nam. 

6. Một số điểm mới khác
Ngoài những điểm mới trên Thông tư 99/2025/TT-BTC còn có các hướng dẫn khác về chứng từ kế toán, tài khoản kế toán, ghi sổ kế toán, lập và trình bày Báo cáo tài chính của doanh nghiệp. 
   
-------------------------------------------------------
Công ty CP Phần mềm CADS
Hotline: 0903402799
CSKH: 19001294
Facebook: https://www.facebook.com/PhanMemCADS/